/του Γιάννη Σώζου
Αν νομίζαμε ότι το 2020, ως πλανήτης, είδαμε αρκετά τότε θα πρέπει να παραδεχτούμε όλοι πως το 2021 έρχεται να μας σοκάρει πριν καν κλείσει το πρώτο του δεκαήμερο. Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα, χθες, στο Καπιτώλιο ήρθαν να χτυπήσουν κάθε άνθρωπο που σέβεται τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η εικόνα ακραίων οπαδών του Ντ. Τραμπ να εισβάλουν στο χώρο της Γερουσίας με σκοπό να ανατρέψουν το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών απεικονίζει με τον καλύτερο τρόπο τη βαθιά πόλωση που επικρατεί στην αμερικανική κοινωνία.
Η αμερικανική κοινωνία είναι συνηθισμένη, κατά κάποιο τρόπο, με τη βία. Είτε μέσω των πολυάριθμων πολεμικών συγκρούσεων που η Αμερική έλαβε μέρος, είτε μέσω της αυξημένης αστυνομικής βίας που έχει οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο πολλούς ανθρώπους, η βία είναι ένα στοιχείο το οποίο δεν εκλείπει στους ανθρώπους των ΗΠΑ.
Η ευθεία, όμως, επίθεση σε ένα δημοκρατικό θεσμό από Αμερικανούς πολίτες και η διάθεση ανατροπής δημοκρατικών διαδικασιών είναι κάτι νέο για τα μάτια των Αμερικανών που είχαν συνηθίσει να βλέπουν τέτοια γεγονότα μόνο σε άλλες χώρες.
Οι χθεσινές σκηνές βίας, όμως, μου έφεραν στο μυαλό τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος έχασε τη ζωή του, αλλά και η Χιλή τη Δημοκρατία της.
Η έλευση του Αλιέντε στην Προεδρεία της Χιλής ήταν ένα γεγονός που η Ουάσιγκτον όχι μόνο απευχόταν, αλλά και προσπάθησε να το αποτρέψει. Η εμπλοκή των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ υπήρξε έντονη στην πολιτική και στρατιωτική ζωή της Χιλής. Η επαφή της, η στήριξή της και η προτροπή της προς συνωμοτικές ομάδες στρατιωτικών για εκδήλωση πραξικοπήματος ήταν διαρκής. Αυτό συνέβη τον Σεπτέμβριο του 1973 από τον στρατηγό Αουγούστο Πινοσέτ.
Στρατιωτικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου βρισκόταν ο Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο οποίος μαζί με μια μικρή ομάδα ανθρώπων που βρισκόταν στο κτήριο υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τα ιδανικά της Δημοκρατίας. Λίγο πριν αυτοκτονήσει, για να αποφύγει την ταπείνωση, απευθυνόμενος στο λαό της χώρας του είπε: «Άλλοι άνθρωποι θα ξεπεράσουν το ζόφο και την πικρή αυτή συγκυρία όπου τείνει να επικρατήσει η προδοσία. Προχωρήστε μπροστά γνωρίζοντας πως, αργά ή γρήγορα, θα ανοίξουν ξανά οι μεγάλες λεωφόροι όπου θα πορευτούν ελεύθεροι άνθρωποι για να οικοδομήσουν μία καλύτερη κοινωνία». Από εκείνη τη στιγμή και για τα επόμενα 15 χρόνια η Χιλή βυθίστηκε στο σκοτάδι της δικτατορίας Πινοσέτ.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται, έλεγε ο Καρλ Μαρξ, την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα. Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε βίωσε τη δική του τραγωδία και χάραξε το όνομά του στην παγκόσμια ιστορία ως ένας από τους μεγαλύτερους Δημοκράτες που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης. Χθες, είδαμε έναν κατ’ επίφαση δημοκράτη να προσπαθεί να καταλύσει δημοκρατικούς θεσμούς με τον πιο γελοίο τρόπο. Ο ένας υπερασπίστηκε το Σύνταγμα και το πλήρωσε με τη ζωή του, ο άλλος το προδίδει και το γελοιοποιεί γράφοντας το όνομά του στην παγκόσμια ιστορία με τα πιο μελανά χρώματα. Όντως φάνηκε σαν φάρσα, απλά δεν γέλασε κανείς.
Κάποιοι, πασχίζουν να βρουν μια κάποια λογική στην κίνηση Τραμπ και νομίζω πως αυτό είναι το πρόβλημα. Η λογική δεν χωρά όταν μελετάμε αυτό το φαινόμενο. Για τον Ντ. Τραμπ ο στόχος είναι η ίδια η λογική, γιατί μόνο έξω από αυτή μπορεί να κυριαρχήσει. Όσο θα βαθαίνουν οι κρίσεις και θα μεγαλώνουν τα χάσματα, άλλο τόσο θα επιστρέφουν στο προσκήνιο τα πιο σκληρά μας ένστικτα.
