/της Ιωάννας Κουρού και του Γιάννη Σώζου
Το χρονικό.
Η κυβέρνηση της ΝΔ και η Υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, ήδη πριν αναλάβουν κυβερνητικά πόστα, είχαν βάλει στο στόχαστρο τον χώρο της δημόσιας παιδείας. Η κατάργηση του ασύλου, η εξομοίωση των πτυχίων ιδιωτικών κολλεγίων με αυτά δημόσιων ΑΕΙ και το «πάγωμα» προσλήψεων στην εκπαίδευση ήταν από τα πρώτα έργα της νέας Υπουργού στον δρόμο για το «νέο λύκειο».
Το 2018, ο τότε Υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, είχε εισάγει το μάθημα της Κοινωνιολογίας στην ύλη των προς εξέταση πανελλαδικών μαθημάτων. Αντιπολιτευόμενη η ΝΔ μέσω στελεχών της έτρεξε να κάνει λόγο για τον κίνδυνο «αριστεροποίησης» των μαθητών (Άδωνις Γεωργιάδης) που θα διδάσκονται κοινωνιολογία, ενώ δεν έλειψαν και απόψεις περί “λαϊκίστικου βιβλίου” κοινωνιολογίας όπως υποστήριξε ο γλωσσολόγος Μπαμπινιώτης. Ως προς την ουσία του πράγματος, όμως, καμιά σοβαρή πρόταση δεν ήρθε από τα αντιπολιτευτικά όργανα.
Στα επόμενα βήματα του Υπουργείου είναι η επιστροφή των Λατινικών στις πανελλήνιες. Εν μέσω της πανδημίας του Covid19 και ενώ ακόμα δεν γνωρίζουμε το πότε και το πώς θα πραγματοποιηθούν οι πανελλαδικές εξετάσεις, η Νίκη Κεραμέως φαίνεται να θέλει να ξεμπερδέψει με την Κοινωνιολογία, τοποθετώντας τη σε ένα μάθημα χαμηλότερης αξίας που, ας μην γελιόμαστε, οι μαθητές δεν θα μπορούν να προσέξουν. Σε συνδυασμό με την μείωση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων κατεύθυνσης από 7 ώρες σε 5, αλλαγή με ταξικό πρόσημο, δυσκολεύει ακόμη περισσότερο μαθητές των ασθενέστερων οικονομικών στρωμάτων. Ε, δεν θα σπουδάσουμε και όλοι…
Τι είναι, όμως, η κοινωνιολογία;
Η κοινωνιολογία είναι μία επιστήμη που μελετά την κοινωνική διαντίδραση και οργάνωση, βοηθώντας μας όλους -κοινωνιολόγους και μη- να διερευνήσουμε την πραγματικότητα.
Εμφανίζεται κατά τον 19ο αιώνα ως αποτέλεσμα κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών, όπως η Γαλλική και Βιομηχανική Επανάσταση, προκειμένου να κατανοηθεί η τότε νέα τάξη πραγμάτων με την εμφάνιση των νέων κοινωνικών τάξεων και των αμέτρητων κοινωνικών μετασχηματισμών.
Τόσο ως επιστήμη όσο και ως μάθημα στο λύκειο έχει έναν πολυδιάστατο και δυναμικό χαρακτήρα καθώς επικοινωνεί με άλλες επιστήμες, αλλά και μαθήματα -αναφορικά με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δεν γίνεται ο κοινωνιολόγος να μην έχει ως εργαλείο λ.χ. την ιστορία ή την πολιτική επιστήμη. Οι κοινωνικές επιστήμες συμπληρώνουν η μία την άλλη και συμβάλλουν στην κοινωνική ολοκλήρωση. Η κοινωνιολογική οπτική μάς βοηθάει να δούμε πίσω από στερεότυπα και τη συμβατική αντίληψη, να αναζητήσουμε δευτερογενείς παράγοντες για κάθε ζήτημα και να κατανοήσουμε τη διαδρομή που οδήγησε στο τάδε ή δείνα φαινόμενο. Συμβάλλει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς των μαθητών και αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την κατανόηση του κόσμου. Άλλωστε, η Δημοκρατία μόνο οφέλη μπορεί να έχει άμα καλλιεργηθεί μία κοινωνιολογική σκέψη. Επικεντρώνεται σε θέματα κρίσιμης σημασίας για την κοινωνία και τον άνθρωπο.
Κοινωνιολογία και θεωρητική κατεύθυνση.
Οφείλουμε να αναρωτηθούμε: αφού η θεωρητική κατεύθυνση αποτελείται από πλήθος κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, ενώ το μάθημα της κοινωνιολογίας διδάσκεται σχεδόν σε όλα τα τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ, γιατί όλα τα μαθήματα να έχουν φιλολογικό χαρακτήρα με την επαναφορά των λατινικών; Δεν είναι η κοινωνιολογία ένα μάθημα σκαλί ώστε οι νέοι πολίτες της κοινωνίας μας να δουν το περιεχόμενο των κοινωνικών σπουδών που τόσο υποβαθμίζονται τις τελευταίες δεκαετίες;
Η κοινωνιολογία, όπως αναφέρθηκε, είναι ένα πολυδιάστατο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλά πεδία, καθώς η ουσία και η υφή της βοηθά να εμπλακεί κάποιος βαθύτερα σε γνωστικά αντικείμενα. Στον χώρο του σχολείου, η ενίσχυση των κοινωνικών επιστημών σκοπό έχει την εμβάθυνση της γνώσης των μαθητών και την διευκόλυνσή τους, καθώς η κοινωνιολογία, η έκθεση και η ιστορία βρίσκονται σε αλληλεπίδραση. Για παράδειγμα, μέσα από την ανάλυση της Βιομηχανικής Επανάστασης, που γίνεται εκτεταμένα με βάση την ύλη της κοινωνιολογίας, οι μαθητές μπορούν πιο εύκολα να καταπιαστούν με όρους που μελετούν στα προαναφερθέντα μαθήματα. Μέσα από την μελέτη της κοινωνιολογίας στο λύκειο η γνώση καθίσταται βαθύτερη, διότι προάγεται η σκέψη, η αμφισβήτηση και η συζήτηση. Στο τρίπτυχο αυτό απαθανατίζεται η ίδια η γνώση!
Η φενάκη.
Η κυβέρνηση για ακόμα μια φορά μετράει το πολιτικό κόστος έναντι του πραγματικού έργου. Πιεσμένη από τον κλάδο των φιλολόγων – που μονοπωλούν την θεωρητική κατεύθυνση – και πνιγμένη στον ιδεοληπτικό αμνιακό της σάκο οδηγείται στην επαναφορά των Λατινικών στις πανελλήνιες. Για το Υπουργείο, η γνώση γύρω από ζητήματα που αφορούν τον καταμερισμό εργασίας, τις σχέσεις ανάμεσα στα φύλα και την κοινωνία γενικότερα μοιάζει ως κίνδυνος και σπεύδει άρον άρον να τον εξαλείψει. Ζητούμε την ενίσχυση της ουσιαστικής γνώσης, την παροχή εφοδίων στους μαθητές για να κατανοήσουν τον κόσμο στο παρασκήνιό του!
