/Γράφουν: Γιώργος Μπαϊράμογλου, Δανάη Κωνσταντινοπούλου

H Νέα Δεξιά εκφράζει ένα νεότερο δόγμα στη συντηρητική σκέψη, το οποίο προσδιορίζει ως βασικό ιδεολογικό αντίπαλο τον φιλελευθερισμό, ένα ρεύμα που αναπτύχθηκε ως μορφή αντίδρασης και αμφισβήτησης στη μεταπολεμική στροφή που σημειώθηκε προς τον κρατικό παρεμβατισμό. Βασική θεωρητική αναφορά της Νέας Δεξιάς αποτέλεσε το ρεύμα του ”Αντι-Διαφωτισμού’’, στο οποίο εντάσσονται ο φυλετιστής Γκουσταβ Λε-Μπον (συγγραφέας του έργου ‘’Η ψυχολογία των Μαζών’’) και ο Χέρμπερτ Σπένσερ (υποστηρικτής του κοινωνικού δαρβινισμού)
Τον Ιανουάριο του 1968 στη Νίκαια της Γαλλίας, δημιουργήθηκε ένας  γαλλικός όμιλος μελέτης, η G.R.E.C.E., μια λέσχη προβληματισμού, με στόχο να επεξεργαστεί ένα νέο δόγμα για τη δεξιά, το οποίο θα είναι ικανό να ανακτήσει τη χαμένη της ιδεολογική ηγεμονία –όπως αυτή διαμορφώθηκε- από το 1968 και μετά. Βασικός εμπνευστής του ομίλου αυτού ήταν ο Αλαίν ντε Μπενουά, βραβευμένος το 1977 από την Γαλλική ακαδημία για το έργο του «Από την σκοπιά της Δεξιάς».  Η G.R.E.C.E. αναδείχθηκε σε εργαστήριο ιδεολογικής ανασυνθέσεως της γαλλικής και ευρωπαϊκής δεξιάς, ενώ η πολιτική κίνηση πήρε το όνομα «Νέα Δεξιά».  Η βασική ιδέα που διατρέχει το νέο αυτό δόγμα, είναι ένα ρεύμα ‘’ριζοσπαστικού εθνικισμού’’, το οποίο επιδιώκει να επαναπροσδιορίσει τους παραδοσιακούς όρους αριστεράς και δεξιάς, όπως αυτό συμπυκνώθηκε το 1977 στη φράση του Ευάγγελου Αβέρωφ ως ‘’στα εθνικά δεξιός και στα κοινωνικά αριστερός’’.
Η φράση αυτή, αν και ως προς τον ιδεολογική της βάση αντιστοιχεί στα συνθετικά του ‘’εθνικοσοσιαλισμού’’, επιδιώκει ωστόσο να παρουσιαστεί και να εκφραστεί ως κάτι ‘’νέο’’ και ‘’διαφορετικό’’ και όχι ως συνέχεια του. Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται η πρόσμιξη ορισμένων αιτημάτων κοινωνικής προέλευσης εντός ενός αφηγήματος δεξιάς εθνικιστικής ανάλυσης. Έτσι, η Νέα Δεξιά εκφράζεται, μεταξύ άλλων, και ως δομικά συνδεδεμένη με το κυρίαρχο ρατσιστικό δόγμα της ξενοφοβίας και της ισλαμοφοβίας. Το δόγμα αυτό στηρίζει στην έννοια του έθνους, η οποία συνιστά βασική συνεκτική ιδεολογική της  αναφορά, αλλά και στη ρητορική περί ‘’αποτυχίας της πολυπολιτισμικότητας’’.
Στη σημερινή πραγματικότητα, παρατηρούμε ότι τα κόμματα της νέας Δεξιάς ολοένα και πληθαίνουν. Άλλοτε βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας έχοντας την κυβέρνηση, όπως λ.χ στην Αμερική, στη Βραζιλία, στην Αυστρία και την Ιταλία, και άλλοτε στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διεκδικώντας την κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές, όπως συμβαίνει στην Γαλλία, στην Γερμανία, αλλά και στην Ελλάδα.
Η Νέα Δεξιά, παρότι δεν επιθυμεί να ταυτιστεί εμφανώς με τις νεοφασιστικές αντιλήψεις, όπως π.χ. με την αφήγηση της Χρυσής Αυγής ή του Ουγγρικού νεοφασιστικού κόμματος Γιόμπικ, εντούτοις, υιοθετεί μια ακραία εθνικιστική, ομοφοβική, ρατσιστική, αντισημιτική και σεξιστική πολιτική ατζέντα.
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ της Νέας Δεξιάς και των νεοφασιστικών κομμάτων και ποιες τελικά οι ομοιότητές τους?

Μια βασική διαφορά μεταξύ των δυο εν λόγω ρευμάτων έγκειται στη φανερή ή την συγκαλυμμένη διεκδίκηση της ιδεολογικής μήτρας που γέννησε τα κόμματα της ακροδεξιάς, τον φασισμό. Από τη μια, οι νεοφασιστικές δυνάμεις, μιλούν για την ιστορία τους, την διεκδικούν, είναι υπερήφανες για αυτήν, διαπράττουν ρατσιστικά και δολοφονικά εγκλήματα, ανοικτά στο όνομα του φασισμού. Από την άλλη, η Νέα Δεξιά, δεν διεκδικεί φωνακτά τη φασιστική παρακαταθήκη. Δεν θα παραδεχθεί δημόσια την ανωτερότητα της “Δυτικής φυλής” και δεν θα καταγγείλει εμφανώς την Δημοκρατία ως ένα σύστημα παρωχημένο και ασθενές. Επίσης, δεν θα προκρίνει τις ρατσιστικές και φασιστικές επιθέσεις, αλλά, ταυτόχρονα, δεν θα τις καταδικάσει. Αντ’ αυτού, θα επιλέξει να υποδείξει την αριστερά ως υπαίτια για την άνοδο της “τρομοκρατίας” και την διαταραχή της τάξης και της ασφάλειας, επιχειρώντας με αυτόν τον τρόπο να νομιμοποιήσει κάθε πράξη βίας, στη βάση ρατσιστικών αντιλήψεων και να εμβαθύνει τη συντηρητικοποίηση ενός ακροατηρίου, το οποίο από καιρό έτρεφε μια αντιπάθεια ως προς τις ιδέες της ισότητας, της ανεκτικότητας, των κοινωνικών δικαιωμάτων και της δημοκρατίας.
Μια επιπλέον διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι η Νέα Δεξιά δεν έχει έναν λόγο μιλιταριστικό και δεν προσβλέπει στον εδαφικό επεκτατισμό, όπως προσβλέπουν ορισμένες από τις νεοφασιστικές δυνάμεις. Ακόμη, σε αντίθεση με τα νεοφασιστικά κόμματα που επιχειρούν να στήσουν οργανωμένους πυρήνες και τάγματα εφόδου, η Νέα Δεξιά απευθύνεται σε εξατομικευμένα άτομα. Όχι τυχαία.
Την ίδια στιγμή βέβαια, η Νέα Δεξιά είναι σκληρά νεοφιλελεύθερη, καθώς τάσσεται με την οικονομία των αγορών, έστω και αν αυτό περιορίζεται εντός των εθνικών συνόρων. Επιχειρεί να οργανώσει την κοινωνική ζωή του ανθρώπου στη βάση του ατομοκεντρισμού, του ακραίου καταναλωτισμού και. κυρίως, της εργασιακής επισφάλειας, προβάλλοντάς την ως μια αναπόδραστη και νομοτελειακή συνθήκη. Η Νέα Δεξιά όχι μόνο δεν υποδεικνύει τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στην φτωχοποίηση, αλλά αντ’ αυτού βρίσκει αποδιαπομπαίους τράγους. Για την Λεπέν και τον Μητσοτάκη, επί παραδείγματι, για όλα τα δεινά της εποχής μας φταίνε οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Για τον Τραμπ επίσης, οι Λατίνοι, οι Εβραίοι και οι μη λευκοί μετανάστες.
Η Νέα Δεξιά είναι σκληρά ομοφοβική, αυταρχική και συντηρητική. Τοποθετείται υπέρ μιας σκληρής διαδικασίας ομογενοποίησης της κοινωνίας που βασίζεται σε ακραίες πολιτικές κοινωνικού ελέγχου και πειθάρχησης. Ο Τραμπ, για παράδειγμα, χτίζει τείχη για να μην “εισβάλλουν” οι “λαθρομετανάστες” από το Μεξικό. Ο Όρμπαν και ο Σαλβίνι, παράλληλα, χτίζουν τείχη και φυλακές για να μη “μολύνουν” οι πρόσφυγες και οι μετανάστες τον ουγγρικό και ιταλικό λαό αντίστοιχα. Αυτός ο φόβος για το διαφορετικό, για τον άνθρωπο που δεν έχει το ίδιο χρώμα δέρματος, τον ίδιο σεξουαλικό προσανατολισμό, την ίδια καταγωγή, είναι ένας φόβος που έχει τις ρίζες του σε μια σκληρή εθνικιστική ιδεολογία που αμφισβητεί οτιδήποτε δεν συμβαδίζει με τις εθνικιστικές επιταγές. Η εθνική ταυτότητα, εξάλλου, χτίζεται πάνω σε συγκεκριμένα πρότυπα, που αμφισβητούν οτιδήποτε φαίνεται να ”ξεφεύγει” από αυτά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και περισσότερο οικείο στο ελληνικό ακροατήριο αποτελεί το γνωστό τρίπτυχο: “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια”, το οποίο γεννά ρατσισμό απέναντι σε κάθε είδους θρησκευτική, σεξουαλική ή εθνική διαφορετικότητα, αλλά είναι η βάση και του Ουγγρικού, του Αμερικάνικού και άλλων πολλών εθνικισμών.
Αν και υπάρχουν διαφορές μεταξύ Νέας Δεξιάς και νεοφασισμών, όπως προσπαθήσαμε να καταγράψουμε εδώ, διαφορές κυρίως ως προς τον τρόπο που επιχειρούν να διαχυθούν στην κοινωνία, το μόνο σίγουρο είναι ότι καταλήγουν να διαμορφώνουν έναν ενιαίο ακροδεξιό αστερισμό που δεν είναι καθόλου φιλόξενος στο κάθε τι που φαντάζει διαφορετικό. Παρά, λοιπόν, τις επιμέρους διαφορές, η Νέα Δεξιά και οι δυνάμεις του νεοφασισμού επιχειρούν πολιτικά στην ίδια κατεύθυνση. Επιχειρούν να στήσουν νέες κοινωνικές ταυτότητες αποκλείοντας ολόκληρες κοινωνικές ομάδες.
Ενάντια σε αυτό το πάντρεμα νεοφιλελεύθερων και ακροδεξιών αντιλήψεων και αρχών που είναι σε τελική ανάλυση η Νέα Δεξιά, οφείλουμε ως κοινωνία να συγκροτήσουμε ένα ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο, ένα μέτωπο που θα σέβεται και θα μάχεται για τις ιδέες της Ισότητας της Αλληλεγγύης και της Δημοκρατίας. Μια μάχη η οποία προϋποθέτει, σε μεγάλο βαθμό, έναν παράλληλο αγώνα: τον αγώνα ενάντια στην πολιτικές της φτωχοποίησης και εξαθλίωσης της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Διαβάστε τη συνέντευξη με τον Καθηγητή ΕΚΠΑ και Πρόεδρο ΙΕΠ, Γεράσιμο Κουζέλη, εδώ.