/του Νίκου Λέων
Το πρωί της 10ης Ιουνίου του 1944, ημέρα Σάββατο, ο 2ος λόχος του Ι/7 τάγματος των SS στην Λιβαδειά, δέχτηκε διαταγή επιδρομής στο χωριό Δίστομο. Το Δίστομο αποτελούσε σύμφωνα με τις πληροφορίες των Γερμανών, πέρασμα των ανταρτών.
Την επιχείρηση ακολούθησε ένα απόσπασμα 20 ανδρών της μυστικής αστυνομίας με πολιτικά σε επιταγμένα φορτηγά. Το μεικτό γερμανικό τμήμα, μόλις μπήκε στον δρόμο του Διστόμου άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως σε μια προσπάθεια να ξετρυπώσει τους αντάρτες. Το μόνο που βρήκε ήταν κάτι παιδιά, τα οποία κρύβονταν, μερικά εκ των οποίων εκτελέστηκαν στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν.
Όταν τελικά έφτασε στο χωριό ο διοικητής του λόχου Φριτς Λάουτενμπαχ, ζήτησε να μάθει από το έντρομο συγκεντρωμένο πλήθος αν έχει κάποιος πληροφορίες για τα αντάρτικα τμήματα που συνεχώς περνούσαν από αυτά τα μέρη. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η περιοχή της Βοιωτίας στήριζε τα τμήματα του ΕΛΑΣ και στην περιοχή δεν οργανώθηκαν ποτέ τάγματα ασφαλείας. Όταν ο διοικητής δεν πήρε καμία θετική απάντηση, έστειλε τμήμα της δύναμης του να ανιχνεύσει για αντάρτικες δυνάμεις έξω από το Δίστομο.
Τρία χιλιόμετρα ανατολικά, έξω από το χωριό Στείρι τους περίμενε ο 11ος λόχος του ΕΛΑΣ με διοικητή τον υπολοχαγό «Γεροκαραβούνη», κατά κόσμο Χριστόφορο Τσιγαρίδα, όπου μαζί με τους 90 αντάρτες του αποδεκατίσαν τους Γερμανούς. Η μάχη έγινε αντιληπτή στο Δίστομο και μια φάλαγγα έφυγε προς ενίσχυση και καταφέρε να απωθήσει τις αντάρτικες δυνάμεις.
Στις 5:00 μ.μ. το τμήμα του δεύτερου λόχου επιστρέψε στο Δίστομο. Εκεί παρέμεναν οι 300 από τους 1800 κατοίκους του χωριού ενώ οι υπόλοιποι είχαν διαφύγει φοβούμενοι τα αντίποινα. Όσοι έμειναν τελικά στο Δίστομο, ένιωθαν ασφαλείς πιστεύοντας ότι η κίνηση τους αυτή αποτελούσε και το άλλοθι τους.
Αυτό ,όμως, είχε αντίθετα αποτελέσματα, αφού τα ναζιστικά στρατεύματα ενώ εκτέλεσαν τους 12 αιχμαλώτους που μετέφεραν, δολοφόνησαν 223 άνδρες, γυναίκες και παιδιά μέσα στα σπίτια τους. Άμαχοι πατριώτες, χωρίς να προβάλουν καμία αντίσταση εκτελέστηκαν με τον πιο απαίσιο τρόπο. Η σφαγή τελείωσε μόνο όταν νύχτωσε και ο λόχος έπρεπε να επιστρέψει στην Λιβαδειά. Από την μανία τους δεν γλύτωσαν ούτε οι άμαχοι που βρήκαν στον δρόμο της επιστροφής τους, ούτε καν τα αδέσποτα σκυλιά.
Η σφαγή του Διστόμου θεωρείται η πιο κτηνώδης, απάνθρωπη και βάρβαρη πράξη αντιποίνων στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Η πολυήμερη επιχείρηση «Καλοκαιρινή Καταιγίδα», μέρος της οποίας ήταν η σφαγή του Διστόμου ολοκληρώθηκε στο τέλος Ιουνίου και είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες από την πλευρά των ανταρτών του ΕΛΑΣ, αν συνυπολογίσουμε ότι οι περιοχές της Βοιωτίας και της Φθιώτιδας, λόγω της έντονης αντάρτικης δράσης, είχαν ονομαστεί οι «Πύλες της Ελευθερίας».
Η τύχη των σφαγέων
Αρχικά πρέπει να τονιστεί πως μέλη του συντάγματος που πήρε μέρος στην σφαγή στο Δίστομο είχαν πάρει μέρος και σε άλλες σφαγές.
Ο αξιωματικός Χανς Τσάμπελ, ο εκτελεστικός παράγοντας της σφαγής δεν δικάστηκε ποτέ για τα εγκλήματα του. Ο Φριτς Λάουτενμπαχ, σκοτώθηκε στην υποχώρηση των Γερμανών από την Ουγγαρία μπροστά στην επέλαση του Κόκκινου στρατού. Ίδια περίπου τύχη είχε και ο διοικητής των τεθωρακισμένων Καρλ Σύμερς, ο οποίος σκοτώθηκε από νάρκη στην Άρτα. Επίσης, ο ανώτατος διοικητής της νοτιοανατολικής Ευρώπης που είχε εκδώσει διαταγή για μαζικά αντίποινα Αλεξάντερ Λερ, εκτελέστηκε στην Γιουγκοσλαβία από τους αντάρτες του Τίτο.
Τα εγκλήματα των υπόλοιπων αξιωματικών, Χέλμουτ Φέλμι και Κουρτ Ρίκερτ, είτε παραγράφηκαν, είτε η ποινή τους μειώθηκε στο ελάχιστο.
