/της Αδαμαντίας Αρανίτη

Από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει θέματα με την ψυχική του υγεία, είναι να κρύβει το ότι αντιμετωπίζει ακριβώς αυτά τα θέματα. Η συμπεριφορά αυτή συναντάται επίσης σε διαταραχές που σχετίζονται μεν με την ψυχική υγεία, αλλά για κάποιο λόγο που θα εξηγήσουμε παρακάτω, η αντιμετώπιση τους απέχει παρασάγγας από την προσέγγιση που θα έπρεπε να υπάρχει απέναντι σε ασθενείς. Εδώ υπάρχει ήδη μια ταμπέλα που κάνει σισύφειο έργο το να αποδεχτεί ο πάσχων το άτομο του ως τέτοιο. Α σ θ ε ν ή ς. Σε καμία άλλη κατηγορία παθήσεων η λέξη αυτή δεν κατηγορεί το άτομο που πάσχει.

Όλα ξεκινούν από τη μέρα που ένα άτομο θα μοιραστεί το θέμα του με κάποιο άλλο άτομο (που εμπιστεύεται) και θα ακούσει «χαλάρωσε ρε μια χαρά είσαι, όλα στο μυαλό σου είναι ». Ήδη δηλαδή η προσπάθεια για κάποια αποδοχή και συμβουλή όχι απλά έχει πέσει στο κενό, αλλά έχει στραφεί μια ακόμα αόρατη μακρύκαννη καραμπίνα προς το κεφάλι του πάσχοντος ατόμου. Η πρώτη και κυριότερη είναι εκείνη της πάθησης. Είναι όντως στο μυαλό. Κατοικεί μέσα στο μυαλό. Καταλαμβάνει κάθε γωνία του μυαλού ως την τελευταία. Κι όλα αυτά επειδή ο εγκέφαλος παράγει ή ορθότερα, δεν παράγει, κάποιες ορμόνες. Βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στο μυαλό σου και βέβαια ποτέ κανείς δεν χαλάρωσε ακούγοντας «ξεκόλλα», ούτε ξεκίνησε να σκέφτεται με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο από το πρώτο κιόλας δευτερόλεπτο αφού άκουσε τη φράση «ρε, σκέψου λίγο θετικά».

Τα σενάρια από δω και πέρα είναι δύο: είτε το άτομο ξέρει κάποιον που ξέρει κάποιον που μόνο απευθυνόμενος σε ειδικό είναι πλέον υγιής και με βαρίδια στα πόδια καταλήγει στην πόρτα κάποιου ψυχολόγου ή/και ψυχιάτρου, είτε αποφασίζει πως πρέπει να το παλέψει μόνο του γιατί αφενός «δεν έχει τίποτα είναι μια χαρά» και αφετέρου δε θα ήθελε να το μάθει κανείς. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να κυριαρχήσει η σκέψη πως μπορεί όντως να διαβάσει το τάδε βιβλίο και να ανοίξει ένας μαγικός κόσμος αυτοΐασης. Ενίοτε αυτά τα δύο σενάρια διαπλέκονται και συνυπάρχουν σε μία μοναδική κατάσταση που ταλαντεύεται μεταξύ γκρεμού και ρέματος.

Ο πάσχων είναι ο «τρελός», ο θεράπων ιατρός ο «τρελογιατρός», τα χάπια τα «τρελόχαπα» κι η ίαση καθαρά ατομική ευθύνη μέσα στο μυαλό του ασθενούς. Αυτό λοιπόν είναι το στίγμα. Ο ασθενής είναι κοινωνικά στιγματισμένος ως «ψυχάκιας», «κατάθλας» ή το συνηθέστερο «τρελός». Αυτά όλα συνήθως λέγονται από άτομα που θεωρούν εαυτόν ογκόλιθο ψυχικής υγείας και ψυχικής ισορροπίας και με περίσσιο θράσος κουνούν το δάχτυλο στα άτομα που αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους με τη δέουσα προσοχή. Ίσως βέβαια να προβάλλουν τους προσωπικούς τους φόβους στους άλλους, αλλά αυτά εν προκειμένω είναι ψιλά γράμματα. Τα τελευταία δε, είναι καλό να τα διαβάζει κανείς όταν κάνει ένα άτυπο συμβόλαιο με τον μελλοντικό εαυτό του.

Αδυναμία δεν είναι να ζητάς βοήθεια, αδυναμία είναι να επιτίθεσαι στους πάντες στην προσπάθειά σου να αμυνθείς. Τρελός σπάνια είναι εκείνος που ο ίδιος πιστεύει πως είναι τρελός. Η αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας απαιτεί την υπέρτατη δύναμη. Το να κοιτάξεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να ανακαλύπτεις πράγματα που δε σου αρέσουν, που σε πονάνε και που σε κάνουν να ντρέπεσαι. Όλα αυτά όσο όλοι προσπαθούν να σε πείσουν για τα αντίθετα, τις «τέλειες» αναλογίες, ζωές, σχέσεις. Τα επεξεργασμένα πρόσωπα στα μίντια και τις ψεύτικες φιλίες, τις αδιέξοδες σχέσεις τραβηγμένες από τα μαλλιά και τις πράξεις με γνώμονα το φαίνεσθαι και την κοινωνική καταξίωση, δεν είναι πράγματα που επιδιώκει ένας ψυχικά υγιής άνθρωπος. Μη φοβηθείς ούτε λεπτό να ξεκινήσεις την πορεία προς το φως. Ή μάλλον, κάντο, κι ας φοβάσαι.