Φεμινισμός: Γιατί είναι αναγκαίος;

/της Ιώαννας Κουρού

Πολλοί μιλούν για το φεμινιστικό κίνημα χαρακτηρίζοντας το παρωχημένο. Λένε ότι οι εποχές έχουν αλλάξει, ότι οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. Όμως, η πραγματική ισότητα των φύλων, αναρωτιόμαστε, συμπεριλαμβάνει γυναικοκτονίες και εγκλήματα τιμής; Θεωρείται ότι ο στόχος της ισότητας των φύλων έχει επιτευχθεί όταν το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται στη Βουλή σε παγκόσμιο επίπεδο φτάνει μόλις το 24,3%; Όταν ακούμε στα μέσα ενημέρωσης για τις ενδυματολογικές προτιμήσεις των γυναικών πολιτικών ή όταν δημοσιογράφοι, άνθρωποι που έχουν δημόσιο λόγο, σχολιάζουν και αναπαράγουν σεξιστικά σχόλια; Πρόσφατα, μάλιστα, είδαμε τον κ. Πρετεντέρη, εκπρόσωπο μία «σοβαρής» δημοσιογραφίας να καταφεύγει σε σεξιστικά σχόλια για δύο γυναίκες πολιτικούς.

Η φεμινιστική θεωρία, ένα σύστημα ιδεών για τη κοινωνική ζωή και την ανθρώπινη εμπειρία, είναι μια γυναικοκεντρική θεωρία για δύο λόγους: πρώτον, αφετηριακή γραμμή αποτελούν οι συνθήκες κοινωνικής ζωής και εμπειρίες των γυναικών και, δεύτερον, η περιγραφή του κόσμου γίνεται από τη σκοπιά των γυναικών. Ο φεμινισμός έρχεται να φέρει στην επιφάνεια τις αδικίες σε βάρος των γυναικών. Τονίζει την ανδρική κυριαρχία, τον σφετερισμό της γυναικείας υποδεέστερης θέσης, την τοποθέτησή της σε υπηρετικούς ρόλους ή δευτερεύοντες και την σεξουαλική αντικειμενοποίηση, ενώ σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι μιλά για όλες τις κοινωνικές τάξεις. Ουσιαστικά, πρόκειται για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών που βασίζεται στην αρχή ότι τα φύλα είναι διαφορετικά αλλά ίσα. Επιχειρεί να αναλύσει τις αιτίες και τις διαστάσεις της καταπίεσης των γυναικών, να αφυπνίσει και να ενεργοποιήσει τις γυναίκες για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και να κερδίσουν την απελευθέρωσή τους.

Και το έχει καταφέρει! Το έχει καταφέρει μέσα από πολλές δυσκολίες και αγώνες. Ο μακρύς δρόμος του φεμινισμού ξεκινά από τον 19^ο αιώνα και συνεχίζει, αλλά οι αγώνες των γυναικών για ισότητα δικαιωμάτων τον 20^ο αιώνα έχουν χαραχτεί στην ιστορία ως οι μεγαλύτεροι κοινωνικοί αγώνες.

Βασικό αίτημα που έφερε τις γυναίκες κοντά και τις κατέστησε ως ενιαίο σώμα ήταν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Στην Ελλάδα από τις αρχές του 20^ου αιώνα ξεκινά να οργανώνεται το φεμινιστικό κίνημα για την απόκτηση, αντίστοιχα, του δικαιώματος της ψήφου. Από κει και πέρα, βέβαια, πολλά κατακτήθηκαν επίσης, όπως, το ίσο δικαίωμα στην εργασία, η οικονομική ανεξαρτησία, η κοινωνική ένταξη, η αυτοδιάθεση του σώματος και η σεξουαλική απελευθέρωση.

Όμως, αποτελεί βίωμα η ισότητα για εμάς τις ίδιες και τους άνδρες; Έχουν αλλάξει οι στάσεις και οι προκαταλήψεις που κοινωνικοποιούν τα φύλα και την συνείδησή μας για αυτά, όταν τα βράδια φοβόμαστε να περπατήσουμε μόνες στον δρόμο; Όταν τα θύματα σεξουαλικής βίας και κακοποίησης αντιμετωπίζονται με καχυποψία; Όταν η μητέρα είναι αυτή που αναγκάζεται να αφήσει πίσω εργασία, σπουδές, τα θέλω της γιατί, απλά, είναι μητέρα; Ή όταν φορτώνεται με πολλαπλούς ρόλους, όπως μητέρα, εργαζόμενη, σύζυγος επειδή, απλά, είναι γυναίκα; Το φεμινιστικό κίνημα αποτελεί μία δύσκολη υπόθεση, ακόμα και σήμερα, καθώς οι έμφυλες αναπαραστάσεις σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας καλά κρατούν. Η ελευθερία, αν και στρωμένη με κάποιων τις κραυγές, δεν είναι δεδομένη, πάντοτε είναι κάτι που θα έρχεται, θα έρχεται μέσα από τις καρδιές και τα χέρια ανθρώπων που δημιουργούν και δίνουν αγώνα στη ζωή τους.