Μπιζίμ ΠΑΟΚ

/ του Άκη Κωνσταντίνου

Αρέσει γενικότερα στον κόσμο να γενικεύει. Είναι ρε παιδί μου πιο εύκολο και είναι και ο πιο σύντομος δρόμος για τον οποιονδήποτε, να παίρνει τα στερεότυπα που ακολουθούν κάποιο κομμάτι του κόσμου και να τα ταυτίζει νομοτελειακά με αυτόν. Ένα κλασσικό στερεότυπο που υπάρχει είναι αυτό του οπαδού-χούλιγκαν. Ένα κατασκεύασμα των ίδιων των μίντια και των διοικήσεων των ομάδων, ακόμα και του ίδιου του συστήματος.

Ο χουλιγκανισμός στα γήπεδα ξεκίνησε στην Αγγλία τη δεκαετία του ’70, από ανθρώπους της εργατικής τάξης που θεώρησαν ότι βρήκαν μια διέξοδο για να εκτονωθούν και να γίνουν αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο. Γιγαντώθηκε επί Θάτσερ, ειδικά όταν έκανε την εμφάνιση του ο εθνικισμός, που ήδη είχε μολύνει το πληθυσμό της χώρας από τη στιγμή που ξεκίνησε και ο πόλεμος των Φώλκλαντς. Κάποια στιγμή τα πράγματα βγήκαν εκτός ελέγχου με αποτέλεσμα τον ευρωπαϊκό αποκλεισμό όλων των ομάδων της Αγγλίας, πράγμα το οποίο απλά μετατόπισε το φαινόμενο από τα γήπεδα σε αλάνες, όπου και έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση τα λεγόμενα “ραντεβού θανάτου”.

Στην Ελλάδα ήρθε αρκετά χρόνια αργότερα. Η πολιτεία κάθε φορά που λάμβανε χώρα ένα περιστατικό οπαδικής βίας διαρρήγνυε τα ιμάτια της, η πολιτική και αθλητική ηγεσία της χώρας έκανε βαρύγδουπες δηλώσεις για ποτήρια που ξεχειλίζουν και μαχαίρια που μπαίνουν στο κόκκαλο, αλλά στο τέλος εκμεταλλεύονταν όλοι τις τρύπες στο σύστημα δικαιοσύνης και αποσιωπούσαν το θέμα, γιατί μεταξύ άλλων όποιο κόμμα ήταν στην εξουσία και είχε την καυτή πατάτα της βίας στα γήπεδα είχε να αντιμετωπίσει και το πολιτικό κόστος της πάταξης αυτής. Διότι στην Ελλάδα έγινε η παγκόσμια πατέντα κάποιοι οπαδοί να γίνονται πιόνια διοικήσεων, η βία να υποκινείται πολλές φορές από τις ίδιες τις διοικήσεις δυναμιτίζοντας το κλίμα πριν από κάθε ντέρμπι, και με τα ΜΜΕ να ρίχνουν κι άλλο λάδι στη φωτιά. Η μηχανή ήταν τόσο καλά μονταρισμένη και λαδωμένη που ουσιαστικά κατέστησαν τον οπαδό ένα αναλώσιμο εργαλείο, ώστε να μπορεί από τη μία η πολιτεία να ρίχνει οπαδούς στη φυλακή για να ικανοποιεί την κοινή γνώμη, αλλά το πραγματικό σύστημα της βίας ζούσε και βασίλευε και μάλιστα αναπτύχθηκε τον καιρό της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα με την άνοδο του φασισμού που έκανε την εμφάνισή του στα γήπεδα.

Ερχόμενοι στο σήμερα, φτάνουμε στο βίντεο που κυκλοφόρησε σχετικά με έναν πολύ γνωστό οπαδό του ΠΑΟΚ, που ο ίδιος έχει πέσει θύμα αστυνομικής βίας και δικαιώθηκε μάλιστα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να έχει πιάσει έναν μετανάστη στον δρόμο και να τον βάζει με το ζόρι να κάνει το σταυρό του, απειλώντας πως θα τον γαμήσει αν ξαναπεί Αλλάχ. Το βίντεο είναι καταδικαστέο και εννοείται αναμένουμε από την ΠΑΕ και από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ να πράξουν τα δέοντα απέναντι στην ιστορία της ομάδας. Μιας ομάδας που οι οπαδοί της ήταν πάντα οι “γύφτοι”, οι “τουρκόσποροι”, οι “μωαμεθανοί”. Από τα πολλά που έχω ακούσει για την ομάδα μου, το αγαπημένο μου είναι από το ντοκιμαντέρ του αείμνηστου Νίκου Τριανταφυλλίδη “90 χρόνια ΠΑΟΚ, Νοσταλγώντας το μέλλον”, που αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη:

Ο ΠΑΟΚ είναι το καταφύγιο των καταραμένων.

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση ανατροπής στερεοτύπων. Την περίπτωση που έχεις χτίσει τέτοια ιστορία αλληλεγγύης που κανένας οπαδάρχης ούτε κανένας οπαδός καμιάς ομάδας δε μπορεί να την αμφισβητήσει. Εξαιτίας ενός περιστατικού που ντροπιάζει την ιστορία της ομάδας δεν είναι αρκετό να χαρακτηριστεί η ομάδα, όσο και να το θέλουν μερικοί. “Μπιζίμ ΠΑΟΚ”, ο δικός μας ΠΑΟΚ όπως λέγανε οι ιδρυτές της ομάδας το 1926 στα τούρκικα, είναι ο ΠΑΟΚ της αλληλεγγύης. Είναι ο ΣΦ ΠΑΟΚ της Μυτιλήνης που παραχώρησε τα γραφεία του στους γιατρούς, είναι ο ΠΑΟΚ που έκανε προπόνηση με τα προσφυγάκια στην Τούμπα. Είναι όσα πρέπει να πρεσβεύει μια ομάδα που σέβεται την ιστορία της και δεν ξεχνάει πως στη θέση του κατατρεγμένου ήταν οι ίδιοι. Σε αυτόν τον ΠΑΟΚ δε χωράνε φασίστες και τραμπούκοι.

Πολλοί κρύβονται πίσω από το δόγμα “ο ΠΑΟΚ πάνω απ’ όλα” και πως μέσα στη Τούμπα δεν θα έπρεπε υπάρχουν πολιτικές διαφορές και να είναι διχασμένος ο κόσμος του ΠΑΟΚ για το καλό του συλλόγου. Αλλά ο ΠΑΟΚ δεν ήταν ποτέ η ομάδα που ήταν περήφανη για τους λιγοστούς τίτλους της, ήταν η ομάδα που ήταν περήφανη για τους οπαδούς της τόσο στη μαζικότητα όσο και στην αφοσίωση. Οι οπαδοί όμως οφείλουν να σέβονται την προσφυγική ταυτότητα της ομάδας, και να μην ξεχνούν πως κάποτε βρισκόταν στη θέση του κοινωνικά ανίσχυρου και πως ο ΠΑΟΚ έγινε και για αυτούς καταφύγιο, όπως και τόσους καταραμένους.