/Συνέντευξη στην Φανή Δουρδούρα (Σδράλη)

Με αφορμή ένα πρότζεκτ κατά του bullying το οποίο εφαρμόζεται πιλοτικά αυτή τη στιγμή σε διάφορα σχολεία της Ελλάδας, συζητήσαμε με τον Γιάννη Χατζηγεωργίου, έναν από τους βασικούς δημιουργούς του πρότζεκτ, καθώς και με τον Χρήστο Αποστόλου (από τα βασικά μέλη της ομάδας), προκειμένου να μάθουμε περισσότερα για αυτήν την πρωτοβουλία και όχι μόνο. 

Η ομάδα που δημιούργησε το πρότζεκτ αποτελείται από τον Γιάννη Χατζηγεωργίου, τον Χρήστο Αποστόλου, τον Νίκο Ρούσσο, τη Θάλεια Γερακουλάκου και την Κλεονίκη Παναγιωτοπούλου.
Αρχικά, ο Χρήστος Αποστόλου μας μίλησε για το πρότζεκτ:
”Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα μη τυπικής εκπαίδευσης, ένα βιωματικό εργαστήριο που στοχεύει στις μορφές κακοποίησης, με εργαλεία εντοπισμού των λεκτικών και σωματικών μορφών. Το πρόγραμμα είναι πρωτότυπο για τα ελληνικά δεδομένα και είναι εμπνευσμένο από το ”θέατρο του καταπιεσμένου”. Τα παιδιά παρακολουθούν σκηνές όπου ασκείται bullying και καλούνται να γίνουν τα ίδια ”σκηνοθέτες”, να παρέμβουν και να αλλάξουν την εκτύλιξη της σκηνής, με όρους συνεργασίας. Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε επιμέρους δραστηριότητες: αρχικά, πραγματοποιείται η γνωριμία με τα παιδιά και η εισαγωγή στο θέμα, στη συνέχεια τα παιδιά μέσα από τη θεατρική παράσταση αναγνωρίζουν τους ρόλους και γίνεται συζήτηση. Έτσι, ξεκινούν οι δραστηριότητες και τα παιδιά καλούνται να παρουσιάσουν τον διπλανό τους μέσω διάφορων στερεοτυπικών επιθέτων. Αυτό είναι και το πρώτο στάδιο, το στάδιο αναγνώρισης του bullying. Σε δεύτερο στάδιο, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και βλέπουν σκηνές με διαφορετικά σενάρια και -με τις κατάλληλες ερωτήσεις του εκπαιδευτή- τα παιδιά αναλύουν και εκτιμούν το πρόβλημα. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο περιλαμβάνει ασκήσεις εμπιστοσύνης, ενώ το πρόγραμμα κλείνει με αξιολόγηση από τα παιδιά. Η συνολική διάρκεια είναι 90 λεπτά.”

Στη συνέχεια, ο Γιάννης Χατζηγεωργίου απάντησε στις ερωτήσεις μας:

Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε αυτό το πρότζεκτ και τι σκοπεύετε να επιτύχετε μέσα από αυτό;

-Κάποια στιγμή αποφάσισα να γράψω ένα μικρό παραμύθι που λέγεται ”Το παιδί και το φεγγάρι που πέφτει” και έπειτα το συνέχισα με μια ομάδα, η οποία ονομάζεται  RED (Revolutionary Element of Dreams) THREAD, που σημαίνει κόκκινη κλωστή. Ανά διαστήματα της ζωής μου έβρισκα παιδιά δημιουργικά και, έχοντας ένα όνειρο να φτιάξω μια ομάδα, της οποίας η δημιουργία θα έχει έναν προοδευτικό-κοινωνικό χαρακτήρα, αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε αυτήν την ομάδα, η οποία, μάλιστα, δεν έχει κλείσει και όποιος θέλει μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας είτε είναι δημιουργός είτε σκιτσογράφος ή σεναριογράφος. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό σήμερα να μιλήσουμε για το bullying, γιατί είναι η μάστιγα της εποχής. Το bullying είναι ο πυρετός και η ασθένεια ο φασισμός που έχει εξαπλωθεί δυστυχώς σε όλη την Ευρώπη, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, και πρέπει να καταπολεμηθεί από τη ρίζα, για αυτό και πιστεύω πως πρέπει να ξεκινήσουμε από τα σχολεία. Δεν ξέρω αν το πρότζεκτ μας θα ”σώσει” την κατάσταση ή, τουλάχιστον, θα φέρει έναν σπόρο που θα ευδοκιμήσει μετέπειτα, ώστε να καλλιεργηθεί μια σκέψη αλληλεγγύης, αλλά σε κάθε περίπτωση, αυτό θέλουμε να προσπαθήσουμε. Το Υπουργείο μας αγκάλιασε, και έτσι ξεκινάμε να εφαρμόζουμε το πρότζεκτ μας πιλοτικά από το 6ο Δημοτικό Σχολείο Φιλαδέλφειας, με σκοπό να κινητοποιηθούν από εκεί και πέρα τα ίδια τα σχολεία σε μια κατεύθυνση, ώστε να σχηματίσουν δίκτυα και να δουν τι πρωτοβουλίες μπορούν να πάρουν, για να αντιμετωπίσουν αυτό το τόσο σοβαρό πρόβλημα.

Ας μιλήσουμε, όμως, λίγο και για την τέχνη. Προσωπικά, τι ήταν αυτό που σε ώθησε να στραφείς την τέχνη και τι νιώθεις ότι εκφράζεις μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία;

Η τέχνη είναι όπλο. Σημασία έχει να ξέρεις που στρέφεις αυτό το όπλο. Το ζητούμενο δεν είναι μέσα από την τέχνη να δημιουργούνται εγωκεντρικοί άνθρωποι, άνθρωποι που επιδιώκουν τη δική τους αυτοπραγμάτωση και μόνο, αλλά να δημιουργούνται άνθρωποι αλληλέγγυοι, οι οποίοι να επιδιώκουν να προσφέρουν σε κοινωνικό επίπεδο. Η  τέχνη, όπως έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ είναι το νόημα της ζωής. Χωρίς αυτήν δε μπορείς να εκφράσεις τίποτα αληθινό, γιατί ακριβώς η τέχνη εκφράζει με το ”ψέμα” της τα πιο αληθινά αισθήματα ενός καλλιτέχνη. Η τέχνη μέσα από τα δικά της στάδια, μπορεί να φέρει τον δέκτη της σε πολύ πιο άμεση επαφή με συναισθήματα, σκέψεις ή πληροφορίες που ενέχουν ριζοσπαστικό προβληματισμό, μια κατεύθυνση που να επιδιώκει να δώσει τη διέξοδο. Αυτά είναι που ώθησαν κι εμένα να στραφώ στην τέχνη.


Πιστεύεις ότι σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα αδιέξοδο;

Δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε μια πνευματική και αξιακή κρίση, σε μια τρομακτική σύγχυση, κατά την οποία ο άνθρωπος καλείται να γνωρίσει και να κατανοήσει βασικές αρχές της ταυτότητάς του, όπως το τι σημαίνει εργασία,  παιδεία κλπ. και να  γράψει το δικό του ”μανιφέστο”.  Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να σώσουμε βασικούς ”πυρήνες” της κοινωνίας μας, είτε αυτοί ονομάζονται εκπαίδευση είτε, ακόμα, ο δήμος μας, αλλά όλα αυτά θα πρέπει να προσπαθούμε να τα επιτύχουμε και μέσα από τη δημιουργία αντίστοιχων κινημάτων, διαφορετικά το έργο μας είναι αρκετά δύσκολο. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε μια ‘δημοκρατία των κοινωνιών”, που να ανέχονται και να αποδέχονται η μία την άλλη, και όχι δημοκρατία του ατόμου, την οποία θα πρέπει να θεσπίζει και να αναδεικνύει ως όραμα, μεταξύ άλλων, και η τέχνη.


Κλείνοντας, θα θέλαμε να μας πεις έναν φόβο σου και μια ελπίδα σου για το μέλλον…

Φόβος μου είναι ο πόλεμος που βλέπουμε να διεξάγεται και ευχόμαστε να χτυπηθεί το κακό στη ρίζα και  η ανθρωπότητα να δείξει μια διαφορετική εκδοχή και η ελπίδα μου είναι να γίνει πόλεμος -με τη μεταφορική έννοια- μέσα από την τέχνη, μέσα από τα τραπέζια μας, μέσα από τους δρόμους μας, μέσα από τις πορείες μας, που ο καθένας από μας κάνει.