/Της Μαρίας Γεωργακοπούλου
Με την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης, δημιουργήθηκε η ανάγκη για τη δημιουργία νέων ομογενοποιημένων προγραμμάτων, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς. Αν δούμε συνολικά τα προγράμματα που παρουσιάζονται στην ελληνική τηλεόραση σήμερα, θα δούμε ότι τα ιδιωτικά κανάλια έχουν επενδύσει στα ριάλιτυ επιβίωσης, μόδας κι ομορφιάς. Για να μιλήσουμε , όμως, με ονόματα, η ελληνική TV έχει κατακλυστεί από ριάλιτυ σόου, όπως είναι το Survivor, το GNTM, το My Style Rocks κλπ. Το ζήτημα της επανεμφάνισης των reality shows είναι κάτι που μας έχει απασχολήσει ξανά, σε αυτό, όμως, το τεύχος, έχει ίσως ένα παραπάνω νόημα να εστιάσουμε στα τελευταία που αφορούν τις γυναίκες. (έως εδώ)
Στο μεν GNTM αναζητάμε το NEXT TOP MODEL της Ελλάδας με τις τέλειες και «απείραχτες» αναλογίες, στο δε My Style Rocks κάποιες κοπέλες «της διπλανής πόρτας» δείχνουν πώς θα ντύνονταν στην καθημερινότητά τους σε διάφορες περιστάσεις φορώντας -φυσικά- τα πιο μοδάτα ρούχα. Αξίζει, ωστόσο, να τα δούμε ξεχωριστά, διότι είναι διαφορετικές οι προβληματικές που αναδεικνύονται από το καθένα.
Greece’s Next Top Model a.k.a GNTM
19 κορίτσια από όλη την Ελλάδα μένουν σε ένα σπίτι και περνούν από δοκιμασίες (φωτογραφίσεις, πασαρέλα κλπ), από τις οποίες κάθε βδομάδα προκύπτουν οι αποχωρήσεις. Από τη μία, το σόου αυτό εστιάζει στην βιομηχανία των μοντέλων και την κατηγοριοποίηση των γυναικών σε μοντέλα και μη. Στην αρχή, το μήνυμα που ήθελαν να περάσουν οι συντελεστές της συγκεκριμένης παραγωγής ήταν πως το φετινό σόου (μια και παλαιότερα είχε προβληθεί στον ANT1) είχε ως στόχο την ανάδειξη της διαφορετικότητας και πως δεν χρειάζεται μια γυναίκα να διαθέτει τις τέλειες αναλογίες, για να γίνει μοντέλο. Ενώ τα πρώτα επεισόδια εξελίσσονταν, το μοναδικό στοιχείο διαφορετικότητας που ήθελαν να μας προβάλουν ήταν η κατηγοριοποίηση των γυναικών σε αυτές που έχουν τις αναλογίες ενός top model και σε εκείνες που είναι plus size.
Από την άλλη, όσο εκτυλίσσεται το σόου, παρατηρούμε ότι επικεντρώνεται στην προβολή της ζωής των διαγωνιζόμενων κοριτσιών, στους τσακωμούς τους, αναδεικνύει τις παρεξηγήσεις μεταξύ τους και υπερπροβάλλει τη στεναχώρια τους (αφού είναι κλεισμένες σε ένα σπίτι για περισσότερο από δύο μήνες). Θα έλεγε κανείς ότι το σόου χάνει το σκοπό που διατείνεται ότι έχει (την ανάδειξη του επόμενου top model της Ελλάδας εν προκειμένω) και κρατάει τα χαρακτηριστικά της ριάλιτυ τηλεόρασης ή, αλλιώς, την παρακολούθηση της ζωής των διαγωνιζομένων μέσα σε ένα σπίτι.
Και στις δύο περιπτώσεις, η γυναίκα παρουσιάζεται ως η καταλληλότερη διαφημίστρια της μόδας και της ομορφιάς, με σκοπό να διατηρηθεί η γενικότερη εικόνα που υφίσταται στην κοινωνία για αυτήν. Εκτός αυτού, η συνολική ιδέα του συγκεκριμένου σόου είναι ότι μία επιτροπή «σοφών» και έμπειρων κρίνουν τον τρόπο που οι γυναίκες περπατούν, ντύνονται, ποζάρουν και στέκονται. Το μοναδικό κριτήριο που θέτουν είναι το κατά πόσο οι διαγωνιζόμενες είναι υπερβολικά ανδροπρεπείς ή θηλυκές, αν φορούν έντονη σκιά ή, εν τέλει, αν είναι κατάλληλες για τον κόσμο της μόδας. Άραγε, ψάχνουν πράγματι το διαφορετικό ή τις κοπέλες εκείνες που θα μπουν στα καλούπια που αυτοί και η βιομηχανία της μόδας θεωρούν ως διαφορετικότητα;
My Style Rocks
«Τα σπάει» το δικό σου στυλ; Αν δεν ξέρεις, θα σου το «μάθει» το My Style Rocks ή τουλάχιστον αυτό υπόσχεται. Κάθε μέρα, κάποιες κοπέλες βρίσκουν ένα concept και ντύνονται ανάλογα με τα do’s & don’ts που επιβάλλουν οι τάσεις της μόδας. Δεν λείπουν, ωστόσο, οι συγκρούσεις μεταξύ των διαγωνιζομένων λόγω του σκληρού ανταγωνισμού που υπάρχει, ώστε κάθε κοπέλα να κερδίσει, στο τέλος της εβδομάδας, το χρηματικό έπαθλο και, στο τέλος του σόου, να αναδειχτεί νικήτρια.
Τα μηνύματα που αναδεικνύονται από την συγκεκριμένη εκπομπή καθιστούν την γυναίκα υποχείριο της μόδας και του καταναλωτισμού. Σύμφωνα με την εκπομπή, οι γυναίκες είναι το αδύναμο φύλο, το οποίο ακολουθεί –και οφείλει να ακολουθεί- τα πρότυπα ομορφιάς και του lifestyle που αναπαράγουν τα ΜΜΕ, ώστε να είναι αρεστές στον ανδρικό πληθυσμό. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα των κοριτσιών εκείνων που ντύνονται για να πάνε να δουν τον σύντροφό τους να αθλούνται, διότι εκείνες , όπως λένε, είναι γυναίκες και δεν ασχολούνται με τα «ανδρικά» αθλήματα.
Παράλληλα, οι «απλές» κοπέλες της καθημερινότητας δείχνουν ρούχα που μπορεί να είναι πολύ ακριβά, την ίδια στιγμή που η ελληνική κοινωνία έχει περάσει 8 χρόνια λιτότητας, έχει έρθει αντιμέτωπη με τις μειώσεις των μισθών, τις μαζικές απολύσεις και την αύξηση της φορολογίας. Η σημερινή τηλεόραση, λοιπόν, στοχεύει αποκλειστικά στην αύξηση των ποσοστών τηλεθέασής της και την κερδοφορία, χωρίς ενδοιασμούς.
