/Των Μαρίας Γεωργακοπούλου και Άννας Παπαργυρίου
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, το άγχος των μαθητών και των μαθητριών γίνεται ακόμα πιο έντονο, μια και πλησιάζουν οι πανελλήνιες εξετάσεις. Οι εξετάσεις αυτές αποτελούσαν και αποτελούν έναν «βραχνά», ένα βάρος στις πλάτες των μαθητών της Γ΄ Λυκείου, οι οποίοι πιέζονται από διάφορες μεριές, με σκοπό να διαβάσουν εντατικά.
Φροντιστήριο, σχολείο και οικογένεια προσπαθούν να ασκήσουν πίεση στους υποψηφίους, εμφυσώντας τους την λογική του ατομικού δρόμου και του ανταγωνισμού. Κι αυτό δικαιολογείται, αν σκεφτεί κανείς ότι ο νεοφιλελευθερισμός διακατέχει κάθε πτυχή της μαθητικής και φοιτητικής ζωής. Η επιλογή του νεοφιλελεύθερου δόγματος, ως τρόπου δράσης των μαθητών, δημιουργεί μία εξαντλητική καθημερινότητα χωρίς να τους αφήνει το περιθώριο για την ενασχόληση με οτιδήποτε άλλο, εκτός από το διάβασμα.
Για τους λόγους που αναφέρθηκαν, παρουσιάζονται συχνά στους μαθητές και τις μαθήτριες ψυχολογικές μεταπτώσεις, οι οποίες με την σειρά τους δίνουν αρνητικό πρόσημο στην έκβαση των εξετάσεων. Με άλλα λόγια, οι υποψήφιοι δεν γνωρίζουν τον τρόπο για την αντιμετώπιση αυτής της στρεσογόνου κατάσταση, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε αδιέξοδο. Κι αυτό εντείνεται ακόμα περισσότερο, όταν το κοινωνικό περιβάλλον των μαθητών τους υπενθυμίζει διαρκώς ότι οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι η μοναδική ευκαιρία της ζωής τους για να ανελιχθούν. Η υποβάθμιση των προσωπικών τους ικανοτήτων και το αίσθημα της αναξιότητας συνυπάρχουν με το άγχος και καθιστούν τις πανελλαδικές μία «τρικυμία». Ωστόσο, το κυριότερο πρόβλημα με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη η μαθητική κοινότητα είναι ο φόβος της αποτυχίας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και αφού έχει γίνει αντιληπτό και από τους επαΐοντες ότι το σύστημα των πανελληνίων κάπου χωλαίνει, έχουν ανοίξει πλέον δημόσιες συζητήσεις για την κατάργησή τους. «Οι πανελλήνιες έχουν καταφέρει δύο πράγματα: να ισοπεδώσουν τους νεολαίους και να τινάξουν στον αέρα το Λύκειο» υποστηρίζει ο υπουργός Παιδείας κ. Γαβρόγλου. Βασικός στόχος για το εγγύς μέλλον, λοιπόν, είναι η απαγκίστρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από το Πανεπιστήμιο, με την αναδιαμόρφωση του εξεταστικού συστήματος και του θεσμού του ίδιου εκ θεμελίων.
Αναμφίβολα, οι πανελλήνιες είναι ένα κομβικό σημείο, αφού καθορίζουν ως ένα βαθμό την μετέπειτα πορεία του καθενός σε επίπεδο σπουδών και, αργότερα, της επαγγελματικής κατάρτισης. Σίγουρα, ακόμη και μετά από αρκετό καιρό, έρχονται στο μυαλό όσων έχουν περάσει από αυτή την διαδικασία «μαύρες» αναμνήσεις της Γ’ Λυκείου, φανερώνοντας, για άλλη μια φορά, πόσο βαθιά σημαδεύουν οι εν λόγω εξετάσεις ,τη ζωή ενός δεκαοχτάχρονου μαθητή, που πιστεύει πως μέσα από αυτές θα πάρει το μέλλον στα χέρια του.
Όμως, πρέπει όλοι μας να αναρωτηθούμε αν αυτός ο θεσμός θα πρέπει να είναι η κατευθυντήρια γραμμή στην ενήλικη ζωή των νέων. Είναι όντως ένα αξιόλογο σύστημα που βοηθάει τα παιδιά να προβάλλουν τις γνώσεις και τις δυνατότητές τους;