/του Δημήτρη Μπρούμα
Η πανδημία λόγω COVID-19 ανέδειξε σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση. Οι καθηγητές ανέλαβαν την ευθύνη να συνεχίσουν απερίσπαστοι το έργο τους και να συμβάλουν στη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας είτε με σύγχρονο είτε με ασύγχρονο τρόπο. Παρά τις αρχικές δυσκολίες του εγχειρήματος ,το σύνολο των καθηγητών ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό στα νέα αυτά καθήκοντα αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά ότι οι καθηγητές όχι απλώς εργάζονται, αλλά εργάζονται στον πιο νευραλγικό τομέα της κοινωνίας που αποτελεί παράλληλα την πιο ασφαλή και σίγουρη παρακαταθήκη για το μέλλον, την Παιδεία.
Η σταδιακή επαναφορά στη –νέα –κανονικότητα έφερε στο προσκήνιο τον τρόπο συνέχισης της διδασκαλίας εντός της αίθουσας .Ανεξάρτητα από το ότι το άνοιγμα των σχολείων για όλες τις τάξεις δεν έχει καμία εκπαιδευτική σκοπιμότητα ,σε πρόσφατη τροπολογία η κυβέρνηση εν μέσω πανδημίας εγκαθιστά με νόμο πλέον την παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προβλέποντας συγκεκριμένα εκτός των άλλων στο άρθρο 1 ότι: «Είναι δυνατή η κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με χρήση μέσων τεχνολογίας σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που δε δύνανται να παρακολουθήσουν δια ζώσης την εκπαιδευτική διαδικασία είτε λόγω μερικής είτε λόγω καθολικής αναστολής απαγόρευσης λειτουργίας εκπαιδευτικής δομής είτε για άλλο λόγο που ανάγεται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός». Τι σημαίνει πρακτικά αυτή η διάταξη; Ότι το μάθημα θα καταγράφεται μέσω κάμερας. Το μέτρο αυτό κρύβει αμέτρητους κινδύνους για την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία. Aκόμα και αν υποθέσουμε ότι έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση στο διαδίκτυο και ακόμα και αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να γίνεται αναμετάδοση του μαθήματος από δέκα έως είκοσι αίθουσες ταυτόχρονα, ποια είναι η παιδαγωγική σκοπιμότητα που εξυπηρετείται;
Η ζωντανή αναμετάδοση του σχολικού μαθήματος δεν είναι μια τηλεδιάσκεψη επαγγελματιών ενηλίκων ατόμων όπου παρατίθενται στοιχεία και γίνεται συζήτηση. Η τάξη είναι ζωντανή και οτιδήποτε συμβεί εκεί θα μεταδίδεται αυτόματα σε πολλά βλέμματα. Είναι εφικτό να προστατευθούν τα παιδιά αλλά και οι εκπαιδευτικοί από μυαλά και νοοτροπίες μη ειδικών; Είναι δυνατόν να προστατευθούν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή τα παιδιά με παραβατική συμπεριφορά την ώρα του μαθήματος από τα αδιάκριτα βλέμματα; Θέλουμε μια αίθουσα ριάλιτι; Μήπως θα έπρεπε στο τέλος της ημέρας να ψηφίζουμε τους μαθητές προς αποχώρηση; Πόσο εύκολο θα είναι για τον καθηγητή να κάνει μάθημα όταν θα ξέρει ότι ό,τι πει καταγράφεται; Πρόσφατα απαγορεύτηκε η χρήση κινητών τηλεφώνων εντός της αίθουσας για παιδαγωγικούς λόγους. Τώρα θα βάλουμε κάμερες και μάλιστα επίσημα; Τι γίνεται με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και τον κώδικα GDPR από τη στιγμή ειδικά που αναφερόμαστε σε ανήλικους μαθητές; Τα ερωτήματα αυτά μάλλον δεν απασχόλησαν ιδιαίτερα την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας που βιάστηκε να παρουσιάσει δήθεν λύση σε ένα ζήτημα που την ξεπερνά.
Τι θα γίνει, επομένως, με τα παιδιά που δε θα προσέλθουν στο σχολείο; Η απάντηση είναι αυτή που δίνεται ήδη εδώ και περίπου δυο μήνες: Ασύγχρονη εκπαίδευση. Συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω της υπάρχουσας πλατφόρμας. Στο κάτω κάτω δε χάθηκε ο κόσμος να βγει με το ζόρι η ύλη, προέχει η ψυχολογία των μαθητών και των καθηγητών.
Πάντως πρέπει να έχουμε υπόψη ότι το ζήτημα με τις κάμερες αποτελεί ίσως το δέντρο και όχι το δάσος. Από την πίσω πόρτα το Υπουργείο φέρνει την αξιολόγηση (πώς, από ποιον, με ποιον τρόπο, με ποια κριτήρια) ενώ ήδη έχει ψηφιστεί το νέο αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο με εντατικοποίηση της εξετασιοκεντρικής αντίληψης για την εκπαίδευση (βλ. Τράπεζα Θεμάτων) και μια σειρά από επιπλέον παρεμβάσεις όπως επαναφορά βάσης του δέκα, αποπομπή μαθημάτων που συμβάλουν στην κριτική σκέψη(κοινωνιολογία) καθώς και καμία ποιοτική αναβάθμιση των Φυσικών Επιστημών. Παράλληλα, με την απαγόρευση εγγραφής στα ΕΠΑΛ σε άτομα άνω των δεκαεφτά ετών, με πρόφαση δήθεν το μπούλινγκ, υποβαθμίζεται η επαγγελματική εκπαίδευση ενώ ξεκάθαρα κλείνει το μάτι σε ιδιωτικά συμφέροντα στο χώρο της εκπαίδευσης παρόμοια με αυτά που ήταν έτοιμα να καταρτίσουν επιστήμονες και μηχανικούς…
Η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα της κυβέρνησης και στην Παιδεία πρέπει να βρει το εκπαιδευτικό κίνημα έτοιμο να αντιπροτείνει μια πραγματική αναβάθμιση της Παιδείας με κέντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Διότι όπως πίστευε και ο Πλούταρχος το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει να ανάψει .
