/του Νίκου Λέων
Στις 16 Φεβρουαρίου 1942 ιδρύεται το ένοπλο σώμα του ΕΑΜ, ο Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός – ΕΛΑΣ. Οι συζητήσεις για την ίδρυση του λαικού στρατού είχαν ξεκινήσει αμέσως μετά την ίδρυση του ΕΑΜ.
Ήδη από τον Οκτώβρη του 1941 ο Θανάσης Κλάρας (μετέπειτα Άρης Βελουχιώτης) έχει σταλεί στη Ρούμελη για να οργανώσει το αίσθημα των Ελλήνων για απελευθέρωση. Είναι μοναδικό το ότι οι Έλληνες από τις πρώτες κιόλας μέρες της Κατοχής είχαν ξεκινήσει άναρχα, χωρίς καμία καθοδήγηση να προβαίνουν σε επιθέσεις και δολιοφθορές κατά του κατακτητή. Ειδικά η περιοχή της Ρούμελης διέθετε τις κατάλληλες συνθήκες όπου μπορούσε το αντάρτικο κίνημα να γεννηθεί.
Υπό την καθοδήγηση του Κλάρα συγκροτείται, προς το τέλος του Δεκέμβρη, η ΚΕ του ΕΛΑΣ και τον Ιανουάριο του 1942 η ΚΕ ΚΚΕ και η ΚΕ ΕΑΜ αποφασίζουν την ίδρυσή του. Στις 16 Φλεβάρη κυκλοφορεί η Ιδρυτική Διακύρηξη που περιλαμβάνει: Αγώνα για τη απελευθέρωση της πατρίδας, περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον ξένης επιβουλής, εξασφάλιση της τάξης μέχρι την διεξαγωγή εκλογών.
Τον Μάη του 1942 αποφασίζεται η συγκρότηση ένοπλων ομάδων και η 1η ομάδα με αρχικαπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη (Θανάση Κλάρα) γεννιέται στην περιοχή της Δ.Φθιώτιδας-Ευρυτανίας.
Ο ΕΛΑΣ έγινε ο μοναδική λύση για την απελευθέρωση από την τυραννία των κατακτηκτών και με την πολιτική καθοδήγηση από το ΕΑΜ ο πυλώνας σταθερότητας σε ένα κράτος που δεν είχε οργάνωση. Στις περιοχές οι οποίες απελευθερώνονταν εφαρμοζόταν η Λαϊκή Εξουσία, οι κάτοικοι μπορούσαν να ανασάνουν ελεύθερα, τόσο από τον κατακτητή όσο και από την ασυδοσία των ντόπιων δοσιλόγων που είχαν βρει την ευκαιρία να πλιατσικολογούν, ενώ έμπαιναν τα θεμέλια για μια νέα συνθήκη, με τον ελληνικό λαό να γίνεται ξανά αφέντης στον τόπο του.
Ο Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός, κατάφερε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους αντάρτικους στρατούς στην Ευρώπη και να γράψει χρυσές σελίδες στον λαικό αγώνα που έχουν αντοχή μέχρι και στις μέρες μας.
