Υπάρχουν μερικά σχολεία που φωτίζουν λίγο περισσότερο από όλα τα άλλα. Κυρίως επειδή το φως μπαίνει ορμητικά και σπάει το σκοτάδι του εγκλεισμού και της απομόνωσης. Τα παιδιά του σχολείου των φυλακών Αυλώνα έχουν θεατρικές, εικαστικές και μουσικές ομάδες, παρακολουθούν μαθήματα, διαβάζουν, αγχώνονται, δίνουν πανελλήνιες και γίνονται φοιτητές. Το περιοδικό Σπούτνικ είχε την ευκαιρία να μάθει λίγα πράγματα παραπάνω από το διευθυντή του σχολείου, κ. Πέτρο Δαμιανό.
*Η εικόνα αποτελεί γκράφιτι στις φυλακές Αυλώνα από φοιτητές της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών
/ Συνέντευξη στην Ιώ Φλώρου
Τι έδωσε κίνητρο στους μαθητές να ξεκινήσουν μαθήματα στο σχολείο;
Στην αρχή οι μαθητές είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Για πολύ καιρό άκουγα συνέχεια να λένε «το σχολείο δεν είναι για εμάς». Όταν ωστόσο ξεκινήσαμε να εκδίδουμε ένα έντυπο στο οποίο έγραφαν τα παιδιά και γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση από οργανώσεις, φορείς και καλλιτέχνες, άρχισαν να έχουν πίστη στις δυνάμεις τους. Σ’ αυτό μεγάλη βοήθεια τους παρείχαν οι καθηγητές τους, οι οποίοι τους βοηθούσαν σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Η εκπαιδευτική διαδικασία ένωσε παιδιά ακόμα και διαφορετικών εθνικοτήτων, κι έτσι από κρατούμενοι έγιναν μαθητές και από συγκρατούμενοι, συμμαθητές.
Τι πρέπει να γίνει για να αναμορφωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα μέσα στις φυλακές;
Αρχικά, το σημαντικότερο που πρέπει να γίνει είναι να υπάρχει εκπαίδευση όλων των βαθμίδων σε όλες τις φυλακές. Κάθε παιδί επιβάλλεται να έχει ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης με όλα τα υπόλοιπα παιδιά. Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα εκπαιδευτικό κέντρο (δημοτικό – γυμνάσιο – λύκειο – ΕΠΑΛ – ΙΕΚ) σε κάθε φυλακή. Επίσης, θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα αυτών των ανθρώπων (στην ελάχιστη μορφή του) είναι να αντιστοιχεί ένα κελί ανά άτομο, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης έχουν πολύ μεγάλη σημασία για τη συγκέντρωσή τους– όπως για όλους τους ανθρώπους.
Υπάρχουν προβλήματα στην περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας (προσωπικό, υποδομές) και ποια η συμβολή της Πολιτείας;
Υπήρχαν πολλά προβλήματα τόσο κτηριακά όσο και στελέχωσης. Στην αρχή, λόγω έλλειψης αιθουσών, κάναμε μάθημα σε παιδιά διαφορετικών τάξεων ταυτόχρονα, ενώ την ίδια στιγμή είχαμε ελλείψεις καθηγητών. Η Πολιτεία πέρασε νομοθετική ρύθμιση μέσω τροπολογίας για τη μετεγγραφή των παιδιών που περνάνε σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα, ενώ προβλέπονται κονδύλια για την ενίσχυση των υποδομών των σχολικών κέντρων. Ωστόσο, είναι υπόθεση όλων μας να συμβάλουμε στον αγώνα για καλύτερους όρους ζωής κι εκπαίδευσης αυτών των παιδιών.
Ποιο είναι το επόμενο στοίχημα που έχουν ν’ αντιμετωπίσουν οι νέοι που πέρασαν σε σχολές;
Τώρα είναι το μεγαλύτερο και δυσκολότερο στοίχημα. Τα εμπόδια ξεκινάνε από τις δυσκολίες μεταφοράς των παιδιών σε καινούρια κέντρα κράτησης, όπου θα πρέπει από το μηδέν να χτίσουν σχέσεις με τους άλλους και να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα. Στη συνέχεια, αν κάποιος που σπουδάζει εκτίσει την ποινή του, τότε θα πρέπει εξασφαλίσει ένα σπίτι, μια δουλειά, ένα πιάτο φαΐ. Τέλος, όταν πάρει το πτυχίο του και βγει στην αγορά εργασίας, το ποινικό μητρώο του θα του στερήσει ευκαιρίες για την κοινωνική του επανένταξη. Γι’ αυτόν τον λόγο γίνεται προσπάθεια να εξασφαλιστεί νομικά η ύπαρξη ποινικού μητρώου που δε θα τον εμποδίζει να εργαστεί και να ζήσει μίαν αξιοπρεπή ζωή.
