/του Συμεών Λαμάι
Μην βιάζεστε! Με τον όρο «σκατοδουλειές», αρχικά, δεν εννοώ αυτό που περιγράφει η σύνθετη αυτή λέξη. Δεν εννοώ δηλαδή δουλειές με σκατά. Ούτε εννοώ βέβαια την ελεεινή δουλειά της ανασφάλιστης εργασίας ή της υπερεργασίας που είναι ιδιαίτερα κουραστικές και κακοπληρωμένες, ούτε την παλιοδουλειά, την βρωμοδουλειά ή την κατεργαριά.
Με την βοήθεια της καραντίνας και κυρίως με την βοήθεια ενός ανθρωπολόγου ονόματι Ντέιβιντ Γκρέμπερ αυτό που εννοώ ως «σκατοδουλειά» είναι όλες, ή έστω οι περισσότερες από εκείνες της άσκοπες εργασίες η συμβολή των οποίων, στην υπόθεση της κοινωνικής αναπαραγωγής, προσεγγίζει το μηδέν (0), το τίποτα.
Ο Ντέιβιντ Γκρέμπερ αναρωτιόταν σε ένα άρθρο του που δημοσιεύθηκε το 2013 να φανταστούμε τις επιπτώσεις στην ανθρωπότητα του αν εξαφανίζονταν οι διευθύνοντες σύμβουλοι ιδιωτικών κεφαλαίων, οι εκπρόσωποι συμφερόντων, οι δημοσιοσχετίστες, οι ασφαλιστές, οι απασχολούμενοι στα telemarketing, οι δικαστικοί επιμελητές ή οι νομικοί σύμβουλοι.
Και η καραντίνα ήρθε σαν το πειραματικό στάδιο μιας υπόθεσης εργασίας για να επιβεβαιώσει αυτό που υπονοούσε ο συγγραφέας, ότι ο κόσμος δηλαδή θα ήταν μάλλον καλύτερος χωρίς αυτές τις εργασίας.
Την ίδια στιγμή ο ίδιος δήλωνε πεπεισμένος ότι αν εξαφανίζονταν οι νοσηλευτές, οι συλλέκτες απορριμάτων και οι μηχανικοί, τα αποτελέσματα θα ήταν καταστροφικά. Ένας κόσμος χωρίς καθηγητές και λιμενεργάτες θα έμπαινε σύντομα σε μπελάδες και ένας κόσμος χωρίς τους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και τους μουσικούς θα ήταν ένας φτωχότερος κόσμος.
Μα αυτά πια τα γνωρίζουμε όλοι και όλες. Για σκεφτείτε την πρόσφατη καραντίνα μας δίχως το υγειονομικό προσωπικό και τους ανθρώπους των σούπερ μάρκετ!
Βρισκόμαστε τελικά σε μια εποχή όπου μαστίζει η ανεργία, η χρήσιμη εργασία είναι κακοπληρωμένη και δίχως κύρος, και οι παραγωγοί του τίποτα πληρώνονται αδρά και αξιώνουν τον σεβασμό όλων μας, ως κοινωνίας.
Οι νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας, η αυτοματοποίηση, η ρομποτική και άλλες τεχνολογίες, έχουν μειώσει τις παραγωγικές θέσεις εργασίας και έχουν παράλληλα δημιουργήσει δουλειές άνευ νοήματος.
Μα όλοι πρέπει να έχουμε δουλειά, σας ακούω να λέτε, και γιατί να μην δουλεύουμε λιγότερες ώρες όλοι μας. Για σκεφτείτε λοιπόν έναν κόσμο όπου μπορούμε να ζούμε αξιοπρεπώς με 4 ώρες εργασίας την ημέρα.
Ασφαλώς και γνωρίζω ότι απέχει πολύ αυτό από την πραγματικότητα. Την γνωρίζω και την βιώνω κάθε μέρα. Πάντως οι δυνατότητες υπάρχουν. Και όταν μετατρέψουμε την δυνατότητα σε αναγκαιότητα, διάολε, θα κερδίσουμε.
