/Συνέντευξη στη Ζωή Μακρυγιάννη
Το «11528 – Δίπλα σου» είναι η μοναδική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης για λεσβίες, γκέι, αμφί τρανς, τις οικογένειές τους, αλλά και εκπαιδευτικούς στην Ελλάδα. Είναι η γραμμή που μπορείς να απευθυνθείς τη στιγμή που το χρειάζεσαι περισσότερο και να μιλήσεις ανοιχτά για οτιδήποτε σε απασχολεί.
Το Σπούτνικ συζήτησε με την Κλεοπάτρα Οικονομίδου, υπεύθυνη έργου της γραμμής, με σκοπό την γνωριμία και την ενημέρωση του κοινού με το «11528 – Δίπλα σου».
Η γραμμή 11528-Δίπλα σου, είναι η μοναδική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, στην Ελλάδα. Πώς αποφασίσατε τη δημιουργία της;
Η πρώτη απόπειρα λειτουργίας γραμμής ψυχολογικής στήριξης για ΛΟΑΤΚΙ άτομα στην Ελλάδα ήταν την 1η Αυγούστου 2012. Τότε, η Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας (ΟΛΚΕ) σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (ΓΓΝΓ) έστησαν την Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης 1528 για λεσβίες, γκέι, αμφί και τρανς νέους και νέες και αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την υποστήριξη των ψυχικών και κοινωνικών αναγκών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Η πρωτοβουλία εντάχθηκε στο ευρύτερο πρόγραμμα της ΓΓΝΓ “Ζούμε όπως εσύ” για την καταπολέμηση των κοινωνικών διακρίσεων και απευθυνόταν τόσο σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα, όσο και στις οικογένειές τους, αλλά και στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων. Ωστόσο, η πολιτική ηγεσία, που διαδέχτηκε τον κ. Λιβανό στη ΓΓΝΓ δεν άντεξε το βάρος της στήριξης του προγράμματος και το διέκοψε.
Έτσι, το 2015 τέσσερις οργανώσεις (Athens Pride, Thessaloniki Pride, Θετική Φωνή και ΟΛΚΕ) ένωσαν δυνάμεις και δημιουργήθηκε το “11528-ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ” , που λειτουργεί μέχρι σήμερα. Η Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης “11528-ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ” αποτελεί τον μοναδικό εξειδικευμένο επιστημονικό φορέα υπηρεσιών ψυχικής υγείας για ΛΟΑΤΚΙ άτομα στην Ελλάδα, με πανελλήνια εμβέλεια και με την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Στη γραμμή σας μπορούν να καλέσουν τόσο άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά και γονείς και εκπαιδευτικοί. Ποια είναι η ανάγκη αυτών και πώς τους/τις βοηθάτε;
Το αίτημα που έρχεται περισσότερο είναι εκείνο της συμβουλευτικής (54.7%) και της ψυχοκοινωνικής στήριξης. Συνήθως, οι κλήσεις από γονείς ή/και εκπαιδευτικούς έρχονται μετά από ένα coming out από το παιδί. Αναζητούν πληροφορίες, ρωτούν για τα επιστημονικά δεδομένα και τις πρόσφατες έρευνες, χρειάζονται μία ψύχραιμη και εμπεριστατωμένη άποψη για τα ζητήματα του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου, αλλά έχουν και την ανάγκη να μιλήσουν για τα δικά τους συναισθήματα με εχεμύθεια. Στα τηλέφωνα απαντούν αποκλειστικά ψυχολόγοι, ειδικά εκπαιδευμένοι στα ζητήματα αυτά.
Περίπου τι ηλικίες σας καλούν περισσότερο και με τι είδους ανησυχίες;
Το 52% των κλήσεων αφορά σε νεαρά άτομα μέχρι 28 ετών. Πολλά από αυτά, μοιράζονται μαζί μας για 1η φορά τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή τις σκέψεις τους για την ταυτότητα του φύλου τους. Εκφράζουν αγωνία, ανασφάλεια, φόβο. Δυστυχώς, πολύ συχνά ακούμε περιστατικά διακρίσεων, αποκλεισμού και κακοποίησης και τις προκλήσεις που τα συνοδεύουν σε επίπεδο ψυχικής υγείας. Στο 60% των κλήσεων, τα άτομα περιγράφουν τουλάχιστον ένα κακοποιητικό περιστατικό. Η σωματική κι η σεξουαλική κακοποίηση αγγίζουν το τραγικό 48,9%
Νομοθετικά, έχει περάσει μια σειρά από νομοσχέδια που αφορούν στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, όπως το σύμφωνο συμβίωσης, η νομική αναγνώριση φύλου και η αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. Πιστεύεις πως αυτές οι θεσμικές αλλαγές έχουν παιδαγωγικό ρόλο και για την κοινωνία; Γινόμαστε πιο προοδευτικοί;
Οι διάφορες θεσμικές και νομικές μεταρρυθμίσεις φέρνουν τα θέματα που αφορούν σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα στο προσκήνιο. Κατοχυρώνεται νομικά μία σειρά απαραίτητων ρυθμίσεων, την ίδια στιγμή που ο λόγος που τα συνοδεύει είναι συχνά κακοποιητικός και στιγματιστικός, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό χώρο. Είναι σημαντικό με όσα γίνονται γύρω μας να γνωρίζουμε τον αντίκτυπο στην ψυχική ισορροπία των LGBTQI+ ατόμων, ειδικά εκείνων που δεν έχουν γύρω τους υποστηρικτικά συστήματα. Κι εδώ είναι που έρχεται το «11528-ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ» και γίνεται ζωτικής σημασίας. Προσφέρει το υποστηρικτικό πλαίσιο, το ασφαλές περιβάλλον, όπου κάποιο άτομο μπορεί να μιλήσει .
Θέλεις να μας δώσεις κάποια ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία, τόσο για το πόσα άτομα καλούν τη γραμμή, αλλά και τις κατηγορίες ψυχολογικής στήριξης που χρειάζονται;
Μέχρι σήμερα, η γραμμή ψυχολογικής στήριξης «11528-ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ» έχει δεχτεί περισσότερες από 1.100 κλήσεις, με το 33,3% να είναι επαναληπτικές, ποσοστό εξαιρετικά σημαντικό, που αποτυπώνει τη δυναμική και την αναγκαιότητα της λειτουργίας της, ενώ παράλληλα έχει πραγματοποιήσει 140 δια ζώσης συνεδρίες. Αξιοσημείωτο είναι, ακόμη, ότι το 14% των ατόμων που καλούν είναι ανήλικα άτομα.
Τα περισσότερα τηλεφωνήματα έρχονται από την Αττική (44,9%), ακολουθούν οι επαρχιακές μεγάλες και μικρές πόλεις με ποσοστό 20% και 23% αντίστοιχα, τα νησιά με ποσοστό 10% και τέλος τα χωριά με ποσοστό μόλις 2,3%, οπότε εντείνεται η ανάγκη το “11528-ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ” να πλησιάσει περισσότερο την περιφέρεια.
Το 70,2% των κλήσεων ολοκληρώνονται επιτυχημένα, ενώ το 29,8% των κλήσεων χαρακτηρίζονται ατελείς. Οι ατελείς κλήσεις αφορούν σε τηλεφωνήματα που έκλεισαν βίαια, όταν κάποιος μπήκε στο δωμάτιο κατά τη διάρκεια της συνομιλίας ή όταν κόπηκε η κλήση, επειδή τελείωσαν οι μονάδες του κινητού, λόγω των εξαιρετικά υψηλών χρεώσεων κάποιων παρόχων κινητής, πλην μίας μόνο εταιρείας που ανταποκρίθηκε σε σχετικό αίτημα που απευθύναμε, και ήδη από πέρσι τον Οκτώβριο παρέχει μηδενικές χρεώσεις από καρτοκινητά, καρτοσυμβόλαια και συμβόλαια κινητής τηλεφωνίας προς τον πενταψήφιο αριθμό μας.
Τα υψηλά ποσοστά της κακοποίησης είναι επικίνδυνα υψηλά, σχεδόν στο 60% των κλήσεων, όπου δε μας επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να εφησυχάσουμε, όλα συνηγορούν στο να εντείνουμε τις προσπάθειές μας. Γι’ αυτό άλλωστε, ξεκινήσαμε εθελοντικά τις παρεμβάσεις σε σχολικές μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μια κι οι αυτοκτονικοί ιδεασμοί, οι απόπειρες αυτοκτονίας, οι αυτοτραυματισμοί, τα καταθλιπτικά συμπτώματα και το γενικευμένο άγχος δεν περιμένουν τις επίσημες αποφάσεις της Πολιτείας.
*Η γραμμή «11528 – Δίπλα σου» λειτουργεί Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-19:00. Υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω Skype & δωρεάν δια ζώσης συνεδριών για ΛΟΑΤΚΙ άτομα, οικογένειες, γονείς, εκπαιδευτικούς.
