/ Του Δημήτρη Καραμάνη
Τα τελευταία χρόνια, η κινηματογραφική βιομηχανία των ΗΠΑ έχει στραφεί σε ένα άβολο για πολλούς, αλλά ίσως το σημαντικότερο κομμάτι της πλούσιας ιστορίας της χώρας: Την περίοδο του Αμερικανικού Εμφυλίου.
Μια περίοδος που τα αποτυπώματα της εκτείνονται πολύ περισσότερο από την πενταετία της αιματοχυσίας ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο.
Ένας εμφύλιος που έληξε μεν με την επικράτηση του στρατού της Ένωσης και την κατάργηση της δουλείας από τον Πρόεδρο Λίνκολν, όμως στην πραγματικότητα η ανοιχτή πληγή του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων εντός της αμερικάνικης κοινωνίας, δεν έκλεισε ποτέ οριστικά.
Το Free State of Jones, έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά ταινιών που αγγίζουν το θέμα και τοποθετούνται στο ιστορικό πλαίσιο εκείνης της περιόδου.
Το Lincoln του Steven Spielberg, το 12 years a Slave του Steve McQueen ή ακόμα και το Django του Quentin Tarantino, είναι μερικές από τις πλέον πρόσφατες και άκρως επιτυχημένες παραγωγές.
H ταινία όμως του Gary Ross, με πρωταγωνιστή τον Matthew Mc Counaghey, καταφέρνει κάτι πολύ δύσκολο και συνάμα ξεχωριστό.
Αφηγείται με αριστοτεχνικό τρόπο την ιστορία ενός αφανούς ήρωα της αμερικάνικης ιστορίας, του Newton Knight, ο οποίος, αηδιασμένος τόσο από τη φρίκη του πολέμου, όσο όμως και από τα ιδανικά του στρατού που υπηρετούσε (δηλαδή την διατήρηση της δουλείας και της εκμετάλλευσης των μαύρων ), επιλέγει να γίνει λιποτάκτης.
Εγκαταλείπει το στρατό και επιστρέφει στην κοινότητα του. Ως φυγάς, θα συναντήσει μια ομάδα μαύρων δούλων που ζουν κρυμμένοι, επίσης φυγάδες, αλλά ελεύθεροι. Η βασική μορφή αυτής της ομάδας, ο Moses, τον οποίο παίζει ο Mahershala Ali, δηλαδή -για τους μυημένους- ο λομπίστας Remy Danton από το House of Cards, είναι αυτός που θα αναπτύξει μια ξεχωριστή σχέση με τον Κnight.
Έτσι, σε αυτή την παρέα φυγάδων θα προστεθούν και άλλοι. Λευκοί και μαύροι, που με τα όπλα θα υπερασπιστούν τον τόπο τους και το δικαίωμα τους στην συνύπαρξη, απέναντι στο ρατσιστικό στρατό των Νοτίων. Θα πάρουν υπό τον έλεγχο τους, κηρύσσοντας την άρση των φυλετικών μα και των ταξικών διακρίσεων, μια περιοχή στην καρδιά του Νότου.
Στο στόμα του λύκου. Στην Ελεύθερη Επαρχία Jones του Μισισίπι.
Το ξεχωριστό όμως και ταυτόχρονα, αυτό που φωτίζει μια σκοτεινή πλευρά της ιστορίας, δεν είναι ο ηρωικός και μνημειώδης αγώνας αυτών των ανθρώπων.
Είναι το μετά. Μετά τη μέρα που ο Λίνκολν εισάγει την 13η Τροπολογία στο Σύνταγμα των ΗΠΑ, που καταργεί τη δουλεία.
Η ταινία αυτή λοιπόν, δεν θάβει το μετά. Δεν θάβει την αλήθεια της συνθηκολόγησης των ηγετών των ενιαίων πια ΗΠΑ, με τους πρώην (;) δουλοκτήτες του Νότου. Δεν θάβει τη γέννηση της Κu Klux Klan και των φρικιαστικών εγκλημάτων της. Δεν θάβει τη σκληρή πραγματικότητα των διακρίσεων κατά των μαύρων, που συνεχίστηκαν για σχεδόν έναν αιώνα μετά τη λήξη του εμφυλίου.
Το Free State of Jones δεν είναι ένα έπος για έναν ήρωα, για ένα τιμωρό του κακού, ούτε ωδή στην περήφανη πλευρά της ιστορίας.
Είναι ένα αριστούργημα για τη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας. Για όσα κρύβει μέσα της η πλούσια και αντιφατική αμερικάνικη ιστορία.
Γι’ αυτά που η αμερικάνικη κοινωνία συναντά ξανά μπροστά της σήμερα. Όχι στους βάλτους του Μισισίπι του 19ου αιώνα, αλλά στους δρόμους των αστραφτερών μεγαλουπόλεων του 21ου αιώνα.
