/ του Νίκου Σβέρκου
Η ψευδο-ιντελιγκέντσια του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τείνει να απορρίπτει μια πολυσυζητημένη ταινία ακολουθώντας την εξής τακτική: Αποφασίζει εν πολλοίς προτού δει το εκάστοτε έργο εάν θα συνταχθεί με τη μία ή την άλλη άποψη, ενώ κρίνει το δημιούργημα βάσει της σαθρά παγιωμένης ιδεολογικής/πολιτικής άποψής της.
Στην περίπτωση του “Joker” ορισμένοι είναι έτοιμοι να φτύσουν κατάμουτρα τον δημιουργό της και το δημιούργημά του. Ο Τοντ Φίλιπς έχει κάνει άλλωστε μια πολιτικά άθλια δήλωση επιχειρώντας να δικαιολογήσει γιατί εγκατέλειψε την «χιουμοριστική» φιλμογραφία του και γιατί στράφηκε στο δράμα. «Για δοκίμασε να γίνεις αστείος σήμερα με αυτή την woke κουλτούρα» δήλωσε πρόσφατα (σ.σ. ο όρος “woke” καθιερώθηκε από το κίνημα Black Lives Matters με αφορμή ένα τραγούδι της Erykah Badu – “woke” σημαίνει “ξύπνιος” και “σε εγρήγορση” κατά τη συνήθεια πολλών Αφρο-αμερικανών). Είχε φτάσει δε να πει, βασιζόμενος στο twitter, πως η “far-left” μιλά σαν τη “far-right”.
Μικρό το κακό βέβαια για μια σπουδαία ταινία όπως το “Joker” που ακολουθεί τον χρυσό κανόνα της υψηλής τέχνης της δραματουργίας: Ο δημιουργός δεν λαμβάνει θέση, δεν επιχειρεί να επιβάλει μία άποψη μέσα από το έργο του, μα παρουσιάζει την πραγματικότητα με τον δικό του διαθλαστικό φακό.
Ο άγριος ρεαλισμός και το υπέροχο αποτέλεσμά του δεν αφορά τον κεντρικό ήρωα, δεν έχει τόση μεγάλη σημασία η πράξη του πρωταγωνιστή όσο στον «Ταξιτζή» του Σκορσέζε ή οι περικοπές των κοινωνικών δαπανών. Επί του προκειμένου ο Joker είναι απλά ο απολίτικος – όπως διαβεβαιώνει επανειλημμένα – καταλύτης μιας προδιαγεγραμμένης έκρηξης.
Η σύγκρουση ανάμεσα στους εξαθλιωμένους και τους νέους white collars ξεπερνά την ηθική της τάξης και καταλήγει στην οχλοκρατία κατά δικαίων και αδίκων. Οι πλούσιοι είναι απλά πλούσιοι, εχθροί, δεν υπάρχουν κακοί ή λιγότερο καλοί. Ο πατέρας του μετέπειτα Batman είναι ένα κυνικό κάθαρμα, που αποκαλεί κλόουν όποιον είναι οργισμένος. Και ο κάθε κλόουν αναβαθμίζει τη θέση του έναντι της βίας, δεν αντιδρά βίαια στη φυσική βία της εξουσίας, αλλά παίρνει την πρωτοβουλία να στηρίξει έναν άγνωστο δολοφόνο.
Όλα αυτά συνιστούν ένα ανατριχιαστικό ενδεχόμενο. Όπως και στα «Παράσιτα» του Μπονγκ Τζουν Χο, οι φτωχοί γίνονται ακραία και πρωτοφανώς βίαιοι, κάτι που ουδείς μπορεί να αποκλείσει. Το Gotham City του 1981, όπου υποτίθεται πως διαδραματίζονται τα γεγονότα του “Joker”, μοιάζει με μια πιθανότητα που πιθανόν να επαναληφθεί.
Όσοι δε μίλησαν για κινδύνους να πυροδοτηθούν βίαια επεισόδια σε αίθουσες των ΗΠΑ, μπορούν να συγκριθούν μόνον με όσους είδαν στον Joker τον Τραμπ. Ιδίως οι τελευταίοι δεν έχουν πάρει την παραμικρή μυρωδιά γιατί οι Αμερικάνοι εμπιστεύονται έναν ακροδεξιό πολιτικό, γιατί όλα αυτά συμβαίνουν στην μετά-Ομπάμα εποχή.
Εντάξει, οι μεγάλες καλλιτεχνικές δημιουργίες χρησιμεύουν και για αυτό το λόγο: αποκαλύπτουν διάφορες γελοιότητες.
To trailer της ταινίας εδώ.
